Gemeentegrot, Valkenburg aan de Geul

De Gemeentegrot, Gemeentegroeve, Gemeentegroef of Valkenburgergroeve in de Nederlands Limburgse stad Valkenburg is een kalksteengroeve, waar tot in de jaren 50 van de twintigste eeuw mergel werd gewonnen.Ontdek de oudste mergelgrot van Nederland en laat je onderdompelen in een spectaculaire andere belevingswereld. Je tocht start met een rondleiding per trein of te voet, waarbij de gids u meer vertelt over het ontstaan en de geschiedenis van de Gemeentegrot. Tijdens je tocht kom je langs muurschilderingen, plaquettes, beeldhouwkunst en schuilkelders uit de periode van de koude oorlog.

De mergel is ontstaan in de tijd dat Zuid-Limburg nog een zee was. Dat verklaart ook de grote hoeveelheid schelpen die nog in de mergel zitten. De Romeinen waren al bezig met het delven van mergel in onder andere de Gemeentegrot. De grot werd in de jaren 1960 in kaart gebracht door G. Essers. In de groeve zijn op tal van plaatsen kunstwerken aangebracht in de vorm van tekeningen of beelden. De toegangspoort en de schuilkapel zijn rijksmonumenten.De groeve staat ondergronds in verbinding met de Heilig Hartgroeve en de Wilhelminagroeve.

Tijdens koude winters waren de gangen van de grot zeer geliefd om te overwinteren. In de gangen hangt een constante temperatuur van twaalf graden. De bevolking van Valkenburg maakte ‘s winters graag gebruik van die warmte. In de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog, in september 1944, diende de grot, evenals de Fluweelengrot, als schuilplaats voor de inwoners van Valkenburg. In 1979 werd een atoomschuilkelder ingericht in de Gemeentegrot. Deze bunker is gebouwd in het midden van de grot, ongeveer 1 km vanuit de ingang. Om bij de bunker te komen dienen twee luchtsluizen te worden gepasseerd. De schuilkelder biedt plaats aan maximaal 15.000 mensen en kan volledig op zichzelf functioneren. Het einde van de Koude Oorlog betekende tevens het einde van het onderhoud van de schuilkelder. De kelder is nog volledig intact en kan bezocht worden tijdens een oorlogsrondleiding. Daarbij wordt de Gemeentegrot getoond als ‘schuilplaats door de eeuwen heen’. Naast de atoomschuilkelder zijn er ook een schuilgelegenheid uit de Tweede Wereldoorlog en een schuilkapel uit de tijd van de Franse Revolutie die bekeken kunnen worden.

De Gemeentegrot wordt geëxploiteerd door de gemeente Valkenburg aan de Geul en is opengesteld voor toeristen. Er zijn regelmatig rondleidingen. De ingang van de grot bevindt zich aan de voet van de Cauberg en boven op de groeve staat onder andere het gebouw van Holland Casino en het Polferbos. Sinds 1986 vindt er in de grot elk jaar een kerstmarkt plaats.

DAGELIJKS RONDLEIDINGEN

PER TREIN: doorlopend vanaf 10.45 uur. Laatste rondleiding per trein om 16.30 uur

TE VOET: doorlopend vanaf 10.45 uur. Laatste rondleiding te voet om 16.00 uur.

Omgeving

Valkenburg aan de Geul is uitgeroepen tot wandelgemeente van Nederland! Het goudgele mergel en bronsgroen natuurschoon vormen een indrukwekkend decor waar wandelaars genieten van bijzondere vergezichten, prachtige hellingbossen en holle wegen. Valkenburg is hiermee uniek in Nederland!

Valkenburg barst van de evenementen. Vroeg in het jaar trapt het seizoen af met carnaval, waarna kunst-, muziek-, wieler- en wandelevenementen elkaar opvolgen met in oktober jaarmarkt de Bokkemért en de internationale trekpleister Kerststad Valkenburg als feestelijke afsluiter.

De gemeente Valkenburg aan de Geul heeft een directe aansluiting op de autosnelweg Maastricht-Heerlen, de A79. De gemeente beschikt over een drietal treinstations, gelegen aan de Heuvellandlijn. Vanaf de stations Valkenburg, Houthem-Sint Gerlach en Schin op Geul vertrekken treinen naar onder andere Maastricht en Heerlen. Op een deel van de lijn rijden daarnaast stoomtreinen van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij. Er bestaan rechtstreekse busverbindingen met Maastricht, Heerlen, Vaals en Sittard. Binnen de gemeente bestaan diverse buurtbusverbindingen.