Kloostermuseum Sint Bernardushof, Aduard

Nog geen tien kilometer ten westen van de stad Groningen ligt het dorp Aduard. Het ligt aan de rand van het gebied Middag/Humsterland, één van de oudste cultuurlandschappen van Europa. Middeleeuwse kerkjes en oeroude rivierbeddingen hebben er de eeuwen doorstaan. De Abdij in Aduard is van grote invloed geweest op haar omgeving en het spoor van de monniken die er woonden is tot in de wijde omtrek van het dorp te volgen.

In Aduard zijn nog verschillende huizen te vinden die met kloostermoppen van het oude klooster zijn gebouwd. De Abdijkerk midden in het dorp (zie foto) is de voormalige ziekenzaal van het klooster, het oudste medische monument van Nederland en is bouwwerk van het kloostercomplex dat bewaard is gebleven. Het is een prachtig voorbeeld van Noord-Nederlandse Romano-Gotische bouwstijl. Aan het eind van de 16e eeuw werd de zaal als kerk in gebruik genomen.

In een van de oudste huizen van Aduard (uit ca. 1600) is het kleine en sfeervolle museum Sint Bernardushof gevestigd. In het museum wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van de cisterciënzer Sint Bernardusabdij te ‘Adduwert’, die tussen de 12de en de 16de eeuw in heel Europa bekend was. Een bezoek aan museum Sint Bernardushof is een ervaring: een persoonlijke ontvangst en een rondleiding in een authentieke sfeer die de bezoeker terugvoert naar het roemruchte monastieke verleden. Een bezoek wordt standaard afgesloten met een bezichtiging van de 13e eeuwse ziekenzaal van het klooster.

Het museum stelt zich ten doel bezoekers te informeren over de geschiedenis van het cisterciënzer klooster. Ieder jaar wordt een wisseltentoonstelling ingericht over een onderwerp uit de geschiedenis van het klooster.

Geopend:
1 april t/m 31 oktober
dinsdag t/m zaterdag 10:00 – 17:00 uur
zondag 13:00 – 17:00 uur
tweede paasdag
tweede pinksterdag

1 november t/m 28 februari
zondag 13:00 – 17:00 uur

Gesloten:
de hele maand maart ivm inrichten nieuwe expositie
eerste paasdag
eerste pinksterdag
24 december t/m 1 januari

Groepsbezoek het hele jaar op afspraak.

Omgeving

Aduard is een dorp in de gemeente Westerkwartier in de Nederlandse provincie Groningen met 2192 inwoners op 1 januari 2018. Tot 1990 was Aduard een zelfstandige gemeente. In dat jaar werd het samen met de voormalige gemeenten Grijpskerk en Oldehove bij Zuidhorn gevoegd, en die gemeente ging op zijn beurt in 2019 op in de gemeente Westerkwartier. Het dorp is ontstaan rond het cisterciënzersklooster dat hier in 1192 werd gesticht. Dit klooster van Aduard groeide uit tot het grootste en invloedrijkste van de Ommelanden. Op zijn toppunt bezat het meer dan 10.000 ha aan gronden, waarvan een deel in Friesland en Drenthe.

De voornaamste reden voor de enorme bloei van het klooster was dat het de ontginning en afwatering van de woeste gronden serieus ter hand nam. De monniken groeven het Aduarderdiep, legden de Aduarderzijl aan en stichtten verschillende voorwerken (uithoven), de boerderijen die bij het klooster behoorden.

Het klooster besloeg een groot deel van het huidige dorp, dat ooit groter was dan de toenmalige stad Groningen. Op 11 september 1580 werd het klooster grotendeels verwoest. Alleen het hospitium (de ziekenzaal), tegenwoordig in gebruik als kerk, bleef tot op de dag van vandaag bestaan.

Na de sloop van het klooster kwam ook de rechtstoel van Aduard aan de provincie Stad en Lande. De redger werd door de provincie aangesteld, zijn Huis te Aduard is pas toen gebouwd en was daarmee een van de weinige borgen die niet voorkomt uit een steenhuis. Het geslacht Lewe van Aduard dankt er zijn naam aan. De borg werd in 1815 gesloopt.

De oude herberg van Aduard heeft op de nominatie gestaan om te worden gesloopt. Het werd door Geerhard en Petra Slenema gered en verbouwd tot restaurant, de “Herberg Onder de Linden”. De herberg heeft een ster in de Michelin-gids.

Aduard is een compleet dorp qua voorzieningen. Er is een dorpshuis (De Meeden) met daarin een sporthal en de openbare bibliotheek. Daarnaast is er een sportpark met een drafbaan, voetbalvelden en een tenniscomplex. Aduard heeft verder een basisschool, in 2012 sloot de derde basisschool en in 2013 de tweede.

Aduard heeft verder een basispakket aan winkels (supermarkt, bakkerij, slagerij, groentezaak).