Slot Loevestein, Poederoijen

Loevestein is een kasteel en fort, dat valt onder de gemeente Zaltbommel, in de provincie Gelderland. Het ligt even ten noordwesten van het dorp Poederoijen aan het einde van de Schouwendijk in de uiterwaarden van de Waal en de Afgedamde Maas.In het kasteel, de voorburcht en het soldatendorp is voor iedereen van alles te beleven. In het museum leer je over Hugo de Groot, de Middeleeuwen en de Hollandse Waterlinie. Met spellen kom je meer te weten over kruit en wapens, en in de kelder kun je de ervaring van hoogwater voelen. Iedereen krijgt een sleutel om alles mee te kunnen ontdekken. Beleef het!

Ridder Dirc Loef van Horne gaf rond 1357 opdracht tot de bouw van het kasteel. Hij gebruikte het als woonhuis, van waaruit hij rooftochten kon houden en illegale tol kon heffen. Na hem kwam het slot in handen van de heer van Holland en werd het gebruikt als verdedigingswerk tegen andere feodale heren. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog, toen het kasteel was bezet door Spanjaarden, werd het in opdracht van Willem van Oranje eenvoudig ingenomen door de geuzenleider Herman de Ruyter. De Spanjaarden veroverden het nog één keer terug, maar daarna bleef het Staats bezit. Tot na de Belgische Revolutie deed het kasteel dienst als staatsgevangenis, met als bekendste gevangene Hugo de Groot, die na twee jaar kon vluchten met behulp van een boekenkist. In Staatse handen kreeg het moderne verdedigingswerken en werd het als fort onderdeel van de Oude en de latere Nieuwe Hollandse Waterlinie. De militaire functie werd in 1951 opgeheven. Van 1925 tot 1986 werd het complex gerestaureerd; momenteel doet het dienst als rijksmuseum en heeft het de status van rijksmonument.

Het kasteel bestaat uit een zaalbouw, twee hoektorens en een poorttoren en is omgeven door een slotgracht. Het fort is omgeven door twee grachten en heeft vijf bastions. Binnenin het fort staan verschillende gebouwen.

Het slot is gebouwd op het uiterste puntje van het Munnikenland in de Bommelerwaard. Op die plaats komen de Waal en de Afgedamde Maas samen om over te gaan in de Merwede. Vroeger kwam de Maas in plaats van de Afgedamde Maas uit op de Waal, maar dat veroorzaakte vaak overstromingen. Daarom werd er in de negentiende eeuw een nieuwe vaarweg gegraven voor de Maas, namelijk de Bergsche Maas. Het gedeelte dat uitkwam op de Waal werd afgedamd en staat sindsdien bekend als de Afgedamde Maas. Het slot wordt niet tegen hoogwater beschermd door dijken maar staat in een uiterwaard. Daardoor kan de omgeving gemakkelijk overstromen en is er een natuurgebied ontstaan met een grote diversiteit aan dieren en planten. Bij hoogwater is het fort overigens onbereikbaar over land. De enige toegangsweg staat dan namelijk onder water.

Omgeving

Poederoijen is een dorp in het zuidwesten van de provincie Gelderland, gelegen aan Afgedamde Maas in de gemeente Zaltbommel en telt 1076 inwoners. Poederoijen ligt aan de Afgedamde Maas, vroeger via het Heusdensch Kanaal een verbinding tussen Maas en Waal, doch afgedamd in 1883 en 1896 door middel van de Wilhelminasluis voor de scheepvaart weer bevaarbaar. Poederoijen ligt in het rivierkleigebied van de Bommelerwaard, op een hoogte van ongeveer 1,5 meter. Tussen Poederoijen en Aalst liggen uiterwaardengebieden, maar ook een door grindafgraving verkregen plas waarin zich een jachthaven bevindt. Ten noordwesten van Poederoijen liggen een aantal wielen. In het westen ligt het natuurgebied Munnikenland en het Slot Loevestein.

Bezienswaardigheden
Slot Loevestein
Voormalig Kasteel Poederoijen, verwoest in 1672.
Kerk van de Gereformeerde Gemeenten
Hervormde kerk
Hersteld Hervormde kerk
christelijke gereformeerde kerk
De Batterij onder Poederoijen, onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie
Enkele hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis, zogenaamde krukhuisboerderijen, vooral aan de Maasdijk. Voor het merendeel stammen ze uit de 19e eeuw.
De Wilhelminasluis in de Afgedamde Maas, van 1896.
Het Monument scheiding van Maas en Waal uit 1904, aan de Afsluitdijk (N322), bij de Wilhelminasluis.